BOGATIC I NJEGOVA ISTORIJA

Bogatic sa svojim urbanim središtem i ruralnim okruženjem ispunjava sve uslove za sadržajan boravak. U ovom odeljku za Vas izdvajamo najaktuelnije iz turističke ponude Bogatića i okoline.

praistorija

Mačva, kao veoma plodna ravnica koja se nalazi na obalama dve reke je veoma rano naseljena. Prvi nalazi boravka čoveka na ovim prostorima datiraju još u doba neolita, tačnije u vreme Starčevo kulture, oko 5.000 godina pre nove ere.

Iz tog vremena ostali su tragovi prvih melioracija u Evropi koji su rađeni istovremeno sa velikim irigacionim sistemima u Mesopotamiji i Egiptu. U Mačvi su izvršeni radovi na navodnjavanju zemljišta izgradnjom sistema kanala i akumulacija koji je ujedno služio i za odvodnjavanje prilikom većih poplava.

U periodu od 3.800 do 3.000 godine pre nove ere nalaze se tragovi Vinčanske kulture. Naselja starije faze podizana su na obalama reka i bara i ta naselja su zemuničkog karaktera, nešto kasnije javljaju se nadzemne pravougaone kuće, građene od blata pomešanog sa plevom. Osnovna grana delatnosti je zemljoradnja, a pored nje stočarstvo. U ovo doba razvijena je razmena dobara o čemu svedoči veći broj uvezenih predmeta iz susednih oblasti Bosne i Vojvodine.

Područje Mačve najbogatije je nalazima koji pripadaju mlađoj fazi neolita takozvanoj “Vinča – Pločnik”. Taj period u Mačvi karakteriše novi tip naselja zvani “obrovac”, kao i nalazi bakarnog oruđa i oružja. Naselja tipa obrovac dobila su u narodu ime po rovu – šancu kojim su opkoljeni unaokolo. Podignuti su uglavnom u nižim, vodoplavnim terenima. Da bi se zaštitili od poplava i neprijatelja, stanovnici su naselja opasivali rovom, a iskopanom zemljom vršili nasipanje samog terena unutar rova. Mora se istaći da ovaj tip naselja do sada nije poznat u praistoriji Jugoistočne Evrope. U Mačvi je otkriveno 40 obrovaca raznih oblika i veličina.

 

 

 

 

Rano bronzano doba označava spajanje neoitskih tradicija i novih elemenata. Ova naselja u Mačvi su formirana pored bara. Kuće su nadzemne, pravougaonog oblika, rađene nelitskom tehnikom. Iz vremena od 2000. do 1800. god. p.n.e. pronađeno je naselje u Bogatiću.

O prvim stanovnicima gvozdenog doba na području Mačve “Panonima” ilirskom plemenu ima i pisanih dokumenata. Pri kraju gvozdenog doba na ovo područje dolaze Kelti. Za ovaj period karakteristične su grobne humke – “tumuli”, koje su nađene u Dublju, Bogatiću i Badovincima. Mlađi period kamenog doba “Laten” traje do početka nove ere. Mačvu pred kraj ovog perioda naseljava pleme Skordiska koji su osnovali Singidunum – današnji Beograd. Naselja Skordiska otkrivena su u Uzveću, Bogatiću i Badovincima.

Rimljani su u Mačvi došli 113 god. p.n.e. gde su ratovali sa Skordiscima da bi konačno pobedili 34. god. p.n.e. Pokoreno pleme prebačeno je u Srem gde je kasnije romanizovano. Mačva se početkom nove ere nalazi u provinciji Panonije, i na njenom poručju nije bilo naselja gradskog tipa, a centar je bio grad Sirmijum kasnije centar velikog dela imperije.

Najbrojniju vrstu rimskih naseobina čini tip manjih seoskih naselja zavnih “Villae Rusticas”. Ovakvo naselje je pronađeno i na prostoru Bogatića. Odmah po osvajanju ovih krajeva Rimljani su počeli sa gradnjom puteva. Kroz Mačvu prolaze u to vreme tri značajne drumske saobraćajnice: deo glavnog rimskog puta Sirmium – Singidunum (Sremska Mitrovica – Beograd), deo rimskog puta od Solina do Sirmiuma i put uz obalu Bitve od Glušca do Bubanje i dalje uz Savu do Beograda. Materijalni ostatci rimske kulture sa područja opštine Bogatić su osim građevinskih materijala i ostataka objekata, delovi grnčarije, srebrni i bronzani rimski novac, ostaci oružja i nakita.

Iz ovog perioda ima veliki broj nalazišta po celoj Mačvi a iskopine Sirmiuma su među najlepšim u Evropi. Na ovim prostorima Rimljani ostaju do V veka nove ere kada se povlače , nemoćni pred napadima varvara.

SREDNJI VEK

Najveći broj nalazišta u Mačvi pripada srednjem veku. Krajem IV veka, nemoćna pred varvarima, rimska država se deli 395. godine na dva carstva, Istočno i Zapadno rimsko carstvo. Mačva je u toj podeli pripala Istočnom carstvu, kasnije nazvanom Vizantija.

Mačva je bila u stalnoj opasnosti od varvara, prvo su oblasti Mačve i Srema osvojili Huni 441. godine, da bi je napustili posle smrti njihovog vođe Atile.

Avari u Panoniji vode sa Vizantijom dugotrajne borbe i zauzimaju Sirmium posle dvogodišnje opsade 592. godine. Sa dolaskom Avara na ove prostore je tesno vezano i doseljavanje Slovena,koji su počeli da se naseljavaju u Mačvi. Od toga doba Mačva će kroz vekove imati slovenskosrpski etnički karakter. Avare nasleđuju sa izvesnim prekidima Bugari i kasnije Mađari. Kada je 1247. god. osnovana Mačvanska banovina kao prvi ban pominje se Rostislav Mihailović. Srednjovekovna srpska država Nemanjića nije nikada imala vlast u ovom delu Srbije. Oblast Mačve dobila je ime po gradu “Castrum Macho” koji se u dokumentima prvi put pominje 1319. godine za vreme rata između kralja Karla Roberta i kralja Milutina. Ovaj grad bio je utvrđen i poznat srednjevekovni grad kojim je upravljao vojni zapovednik. Za sada još nije utvrđena lokacija ovog grada ali se smatra da je bio negde na Savi u blizini Sremske Mitrovice. Po nalazima moglo bi se zaključiti da je ovaj grad bio lociran namestu današnjih “Crkvina” u selu Uzveću. Drugi važan grad bio je Bitva na istoimenoj reci, i njegova lokacija još nije utvrđena. Car Dušan je nekoliko puta pokušavao da osvoji Mačvu, ali bez uspeha. Tek je knez lazar Hrebeljanovic 1381. godine zauzeo Mačvu. Po povelji iz manastira Ravanica u Mačvi, koja se zvala Bitva, po istoimenom naselju, pominje se 16 naselja. O ostalim Mačvanskim naseljima znamo na osnovu Ravaničke povelje iz 1381. god. ali precizne lokacije ne mogu se odrediti. Ravanička povelja govori da je Mačvanska banovina pripadala srpskoj državi.

 

DESPOTOVINA

Posle propasti srpske države, Mađari su za vreme kralja Sigmunda ponovo zauzeli Mačvu. Turci prvi put upadaju u Mačvu 1391. godine. Posle poraza i smrti turskog sultana Bajazita I u bici kod Angore 1402. godine sa Mongolima, srpski knez Stefan Lazarević dobija od vizantijskog cara titulu despota Srbije a od Mađara dobija na upravu i Mačvansku banovinu zajedno sa Beogradom.

Srbija se privremeno oslobađa turske vlasti. U vreme despotovine podignuti su mnogi manastiri i crkve u široj oblasti Mačve : Culjković, Radovašnica, Petkovica, Cokešina, Ivanja ( Novo Selo ) i crkva u Klenju. Iz doba Despotovine u Klenju na lokalitetu “Drum” nalazi se kameni spomenik koji je posvećen skutoniši Stojanu Ivanoviću, velikašu koji je ovde svakako imao svoj posed što je potvrđivao podatak da je sa svojom braćom podigao crkvu. Turci zauzimaju celu Srbiju, pa i Mačvu 1439. godine. Đurađ Branković se sklanja u Mađarsku, odakle 1443. i 1444. godine upada u Srbiju i zauzima je sve do Sofije.

MAČVA POD TURCIMA

Posle propasti Despotovine 1459. godine Turci privremeno essay writing service reviews uk zauzimaju Mačvu, ali su 1476. odavde potisnuti od Mađara. Od 1464. godine mađarski kralj Matija Korvin vodi borbe sa Turcima oko Mačve i 1476. godine zauzima Šabac (osnovali ga Turci 1470. godine kao tvrđavu Bejurdelen). Borbe u ovoj oblasti se nastavljaju i krajem XV i pocetkom XVI veka.

Turski sultan Sulejman Veličanstveni zauzima Šabac 7. jula 1521. godine i Mačva ostaje pod vlašću Turaka sve do poznatog bečkog rata 1683-1699. godine. Turci obnavljaju grad utvrđenje Mačo koje nazivaju tvrđava Noćaj. U ovom periodu Mačvom vladaju dizdari i u njoj većinom borave vojne trupe koje odatle kreću u osvajanje Austrije i Ugarske. Iz perioda srednjeg veka ostao je niz materijalnih ostataka: Jabukovac I i II, Kućerine i Selište u Bogatiću. Utvrđenje je bilo na mestu Ribarica – Staro Selo u Glušcima. Ostatci nekadašnjih zgrada konstatovani su na Crkvini u Metkoviću – verovatno crkva. Na mestu mali Bitvić u Bogatiću i Crkvine u Crnoj Bari konstatovani su ostaci zgrada nepoznate namene. Pored naselja istraživana su srednjevekovna groblja, koja su već opustošena sa razlupanim spomenicima, često pretvorena u oranice.

MAČVA U II SRPSKOM USTANKU

Posle propasti Prvog srpskog ustanka, srpski narod se našao u gorem položaju. Turci su nastavljali sa ubijanjem ljudi, paljenjem sela i maltretiranjem. Mnoge srpske porodice su pobegle preko granice u Srem i Banat. Vođa ustanka knjaz Miloš Obrenović uvideo je odmah u početku ustanka da će glavni srpsko- turski sukob da se odigra u Mačvi i zato šalje vojvodu Stojana Čupića i druge srpske vojvode da čuvaju Drinu i da blokiraju ispade Turaka iz šabačkog grada. U II srpskom ustanku najznačajnija bitka u Mačvi bila je u Dublju 1815. godine. Turci 13. jula zanoće u selu Dublju, a srpski ustanici imali su logor u Lipolistu. Veče pre boja u logor stiže knjaz Miloš, a istovremeno se u logor vrati vojvoda Moler i izvesti knjaza Miloša da se Turci utvrđuju u Dublju i zamoli knjaza da mu odobri da napadne Turke. Srpska vojska iznenadi Turke i nanese im velike gubitke i zarobi Maršali pašu. Posle bitke na Dublju i Maršali pašinog zarobljavanja, a zatim i njegovog puštanja dolazi do pregovora sa Turcima. Osnovu ovih pregovora, nešto kasnije, Porta je potvrdila svojim fermanom. Nastupio je period mira, obnove zemlje i stvaranja srpske države.